Küresel savaş kapımızda

Konya Aydınlar Ocağı’nın Salı Sohbetleri’nde “100. Yılında 1. Dünya Savaşı”nın bilinmeyen yönlerini anlatan Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bünyamin Ayhan, “Kimyasal silahların ilk defa kullanıldığı 1. Dünya Savaşında fertler, toplumlar ve zihinler değiştirildi. Günümüzde ise küresel savaş sistemine doğru gidiyoruz” dedi. Konya İl Halk Kütütphanesi Konferans Salonu’nda yapılan sohbette sosyolog Bünyamin Ayhan, mobilize olma, ülkelerin harabeye döndüğü ve büyük göç olaylarının yaşandığı en çarpıcı örneklerinin 1. Dünya Savaşında görüldüğünü belirterek “Almanya, Rusya, Fransa, İngiltere, İtalya Avusturya-Macaristan ve sonra Amerika’nın katıldığı 1. Dünya Savaşı, bütün dünyayı ilgilendirdiği için önemliydi. Mobilize askeri birliklere, büyük göç olaylarına ve ülkelerin tarumar olması dolayısıyla bu savaşta bunların en büyük örneklerine şahit olundu” diye konuştu. Kara Avrupa’sında günde en az bin kişinin hastalıktan öldüğüne dikkati çeken Doç. Dr. Ayhan, “Bu savaş kapitalizmin getirdiği bir sürecin sonucuydu. Üretim ve tüketimin dünya büyüklüğündeki pasta paylaşımıydı. Düşünebiliyor musunuz 65 milyon insan seferberliğe dahil oluyor ve 16 milyon 830 bin kişi ölüyor” dedi. Ulusçuluk ve ulus devletçilik sistemlerinin de bu savaşın sonucuna dayandığını kaydeden Ayhan, milliyetçilik ile başlayan sistemim milliyetçilik ile bittiğini ifade ederek 26 bin gemi batıran Almanya’nın müthiş bir askeri teknoloji geliştirdiğini belirtti.

OSMANLI PARÇALANDI

2 milyon 230 bin insanın seferberliğe çağrıldığı I. Cihan Harbi’nde Osmanlı’nın pek çok cephede savaşmak zorunda kaldığını ve Balkan Savaşlarıyla devam eden çöküşün ve parçalanışın bu savaşta daha da arttığını dile getiren Ayhan, bu savaşta 1 milyondan fazla insanımızı kaybettiğimizi ifade etti. Almanya’nın dünya siyasetinde ve küresel sistemin içinde önemli bir güç olduğuna dikkati çeken Ayhan, 28 Haziran 1914’de yapılan bir antlaşma ile Osmanlı’nın sisteme dâhil olduğunu belirterek şunları dile getirdi: “Biz bu savaşa girsek de girmesek de paylaşılacak olan ülke Osmanlı’ydı. 1917 Devrimi olmasaydı Anadolu’nun büyük bir kısmı yoktu. Çünkü Osmanlı, 300 yıl Rusları bir türlü yenemedik. Ruslar Kürtlerle anlaşmak istediler. Kürtler güvenmeyerek Ruslara yanaşmadılar. Ermeniler’le anlaşan Ruslar’ın bu savaşta bize neler yaptığı ortadadır. Sanayimiz yoktu. Hatta Sarıkamış’ta kılık ve kıyafeti olmayan askerler donarak öldüler. Üretimimiz dahi yoktu. 1. Dünya Savaşı bir medeniyetin, bir kültürün ve bir düşüncenin bitiği bir yerdir.”

“DÜNYA SAVAŞINI İYİ OKUMALIYIZ”

Sohbetin soru-cevap bölümünde “Bir yerde İngiltere varsa 40 defa düşünmek gerekiyor” diyen Ayhan, “Osmanlı erkânı ve aydını o dönemde dünyayı ve dünyadaki gelişmeleri okumaları bizden daha sağlıklıydı” şeklinde ifadeye yer vererek bize ne öğretti sorusuna şu cevabı verdi: “Biz 1912 Balkan savaşlarıyla bu sisteme katıldık. Balkan bozgunu dâhil 1. Dünya Savaşı’nı iyi okumalıyız ki günümüzdeki olayları, siyasi ile ekonomik gelişmeleri daha iyi okuyalım ve anlayabilelim. İngilizler, Arap dünyasını çok iyi okudukları için sömürü sistemini oturtarak öyle plan ve program çizmişlerdir. Şunu unutmamak gerekir ki İngiltere, Amerika ve Hollanda maşa kullanarak işlerini halletmek ister.” Bir başka soruya cevap verirken Türkiye’deki sivil toplum kuruluşlarına, bir yere bağlı oldukları sürece STK denilemeyeceğini kaydeden Ayhan, yapılan işlerde şeffaf ve açıklık politikası uygulanması gerektiğini söyledi.