Pandemide yüz yılın “Askıda ekmek” kültürü yok olmaya yüz tutuyor

Osmanlı'dan günümüze kadar ulaşan ihtiyaç sahipleri için "Askıda ekmek" geleneği, Korona virüs salgını döneminde adeta yok olmaya yüz tuttu..

Dünyayı etkisi altına alan Korona virüs, (Covid-19) tarihi çok eskilere dayanan bu yardımlaşma geleneğini de olumsuz etkiledi. İçinde olduğumuz bu zor günlerde ihtiyaç sahiplerine daha çok ekmek ulaştırılması gerekirken, pek dışarı çıkamayan duyarlı vatandaşların sayısı azaldığı için artık insanların askıya pek ekmek bırakılmadığı ifade ediliyor. Fırıncılar, eskiden günde bir askıda 40-50 tane ekmek bırakılırken, artık bunun sayısı 15-20'ye kadar düştürdüğü dile getiriyor. Öte yandan birçok ihtiyaç sahibi aksıdan ekmek almaya gelip de bulmayınca eli boş dönerken, ihtiyacı olmayan kişilerinin de askıdan ekmek alması, yapılan yardımın gerçek kişilere ulaşmasına engel oluyor.

Eskişehir'de yıllardır bir fırında müdür olarak görev yapan Selçuk Akdoğan, konu ile ilgili konuştu. Akdoğan, "Askıda ekmeğin önemi şöyle, "yoksul insanlar nasiplensin" diye, "ihtiyacı olan insanlar alsın" diye çoğu kişi bırakıyor ve hayır işlemeye çalışıyor. Ama pandemiden dolayı eskiye göre şu anda o kadar hayırsever de yok, dışarı çıkan da yok. Önceden günlük 40-50 ekmek olan tezgâhımızda şu anda günde en fazla 15-20 o da nadiren oluyor" dedi.

"Askıda ekmek bulamayınca geri dönüyorlar"

Fırıncı Akdoğan, askıya eskisi kadar ekmek bırakılmaması sebebiyle bir günde birçok kişinin gelip de ekmek bulamayınca geri döndüğü ifade etti. Akdoğan, "Gelip de ekmek bulamayıp çok insan geriye dönüyor. İhtiyacı olup gelip soruyor- "askıda ekmek var mı?" diye, olmayınca "yok', diyoruz yani. Bazı vatandaşlara biz de veriyoruz, yani "illa ki vatandaş bırakacak, biz vermeyeceğiz" diye bir şey yok. İhtiyacı olan insanlara biz de ekmek veriyoruz kendi şirketimiz tarafından, ama tabii ki hepsini karşılayamıyoruz" diye anlattı.

"İhtiyacı olmayan almazsa yardım gerçek kişilere ulaşır"

İhtiyacı olmayan kişilerin askıdan ekmek alması, yapılan yardımın gerçek kişilere ulaşmamasına sebep olduğunu aktaran Akdoğan, "İhtiyacı olan çok insan var, günde 50-60 kişinin gelip sorduğu oluyor- "askıda ekmek var mı?" diye. Varsa alıyorlar, fakat çoğu eli boş geri dönüyor. Demek ki vatandaşın ihtiyacı var. İhtiyacı olmayan insan gelip askıda ekmek sormaz. Çok ihtiyacı olan insan çekiniyor almaya ama durumu iyi olan da alıyor. Bu sefer garibana kalmıyor, asıl ihtiyacı olan alamıyor. Durumu iyi olan gelip alıyor ve bu durumdan çekinmiyor. Bu durum vatandaşın insaniyetine kalmış. Daha çok ihtiyaç sahibi alsa daha güzel olur. Durumu iyi olan zaten kendi ihtiyacını karşılayabiliyor ama ihtiyaç sahiplerinin çoğu ekmek almadan geri dönüyor" şeklinde konuştu.

Son olarak fırıncı Akdoğan, şunları kayıt edildi:

"Bizim temennimiz bu işin düzelmesi, gariban insanlara yardım daha çok artmalı diye düşünüyorum. İhtiyacı olan varsa alıp gidiyor eğer yoksa yapacak bir şey kalmıyor. Elimizden geldiği kadar bu hayır işlerini daha çok çoğaltmamız lazım."

"Eskiden askımız dolu olurdu, artık boş"

Başka bir fırında çalışan Yener Göktay ise, pandemi döneminde askılar boş kaldığı dile getirerek, "Eskiden daha fazlaydı şu anda biraz düşmeye başladı. Yani askıdan ekmek alan da azaldı, askıya ekmek koyan da azaldı. Bunun bir nebze de pandemiden etkilendiğini tahmin ediyorum ben. Eskiden bu askımız tamamen dolu olurdu, sabahtan akşama kadar dolardı ve ihtiyacı olanlar gelip alırdı. Şu an az ve ihtiyacı olan gelip alıp gidiyor" dedi.

"Artık sürekli yardım eden yok"

Fırıncı Göktay, eski günlere göre ekmek bırakanların sayısında azalma olduğu söyledi. Göktay,

"Eskiden gelen vatandaşlarımızdan 20 lira bırakanlar olurdu askıyı doldurun diye. Şimdiyse 3-4 günde bir geliyorlar 100 lira bırakıp "bu benim adıma olsun" diyorlar. Artık eskisi gibi sürekli, her gün yardım yapan insan maalesef yok" diye belirtti.

Fırıncı Selçuk Akdoğan'ın ihtiyacı olmayanların askıdan ekmek alma konusunu da değerlendiren Göktay da bu görüşlerine katılarak, "İhtiyacı olmayanlar dahi alıyor. Haddinden fazla alanlar oluyor. Biz de müdahale etmek istemiyoruz. Müdahale etsek "bir poşet ekmeyi mi kıskanıyorsun" diyebilirler. Biz de bu yüzden bir şey demiyoruz, alıp gidiyorlar. Daha sonra ihtiyacı olan geldiğinde biz kendimiz veriyoruz "buyurun, afiyet olsun, bereketli olsun" diyoruz. İhtiyacı olmayan askıda ekmek almasa ve ihtiyacı olan insanlar evlerine bir lokma ekmek götürebiliyor olsa daha bereketli bir durum olur" diye kayıt edildi.