Prim affı geliyor mu?

Prim affı, yapılandırma veya ödeme kolaylığı, adına ne dersek diyelim, sosyal güvenlik sistemimizde birkaç yılda bir af konusu gündeme geliyor. Geçmişin alışkanlıkları, sistemin biriktirdiği sorunlar, genel ekonomik gidişat gibi pek çok faktör bu beklentiyi besliyor. Yine bu yönde beklentilerin yükseldiği ve af kulislerinin kabardığı günleri yaşıyoruz. Özellikle Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçluları ve Bağ-Kur'lular için bu yönde düzenleme olacağı yönünde haberler duyuyoruz. Bu arada çok afaki rakamların da telaffuz edildiğini görüyoruz. Örneğin 4 milyon GSS, 3 milyon Bağ-Kur borçlusundan bahsediliyor ki epey şişirilmiş rakamlar bunlar. Evet, GSS borçlularının bir milyonu biraz geçtiğini biliyoruz. Bağ-Kur borçlusu ise bir milyonun epey altında. Bakıldığında özellikle GSS borçluları açısından bir yapılandırmaya/taksitlendirmeye ihtiyaç var gibi görünüyor. Fakat beklentiyi köpürtmek için rakamları abartmaya da gerek yok. ABD ile sözleşmemiz yok Soru: Sadettin Bey, ben Amerika'da yaşıyorum ve buradan emekliyim. Türkiye'ye geri dönüş yapmak ve orada da SSK'dan emekli olmak istiyorum. Bu konunun Türkiye açısından problem olmadığını biliyorum. Fakat ABD uygulamasına göre SSK'dan alınacak emekli aylığı ABD'den alınacak aylıktan düşülüyor. Burada benim gibi iki yerde emekli olmak isteyen fakat bu uygulamadan dolayı olmayan çok sayıda Türk var. İleride Türkiye ile ABD arasında sosyal güvenlik anlaşması olur da Türkiye'den emekli olanlar Amerika'ya bildirilir diye endişe yaşıyorlar. Bu konuda nasıl bir yol izlememiz gerekir? Tayfun B. Cevap: Tayfun Bey, şu an Türkiye ile ABD arasında ikili sosyal güvenlik anlaşması yok. Yakın zamanda gerçekleşir mi bilemiyorum. İkili anlaşma olsa bile yürürlük tarihinden sonra hüküm ifade edecektir. İkili sözleşmelerde, bir ülkede alınan aylığın diğer ülkedeki aylıktan düşülmesi gibi bir hüküm olmaz. Sadece iki ülkede de hizmetiniz varsa her bir ülke, kendisindeki hizmet süresi oranında kısmi aylık bağlar. Siz zaten ABD'de emekli olduğunuzdan sizin için böyle bir durum söz konusu olmayacaktır. Türkiye'den yurtdışı hizmet borçlanmasıyla emekli olmanız halinde her iki ülkedeki aylığınızı alabilirsiniz. Raporda %65'e esas alınır Soru: Sadettin Bey, ben 12.01.2005'te çalışmaya başladım. Daha sonra 2011 yılında %40 oranında engelli raporu aldım. Engelli emekliliği için vergi indirim belgesine başvurdum. Maliye Bakanlığı sağlık kurulu benim rapor oranımı %65'e çıkardı. Acaba emekli olurken benim oranım %40 olarak mı yoksa %65 olarak mı dikkate alınacak? Sami Ş. Cevap: Değerli okurum, genelde vergi indirimi için başvuran vatandaşların rapor oranı Maliye Bakanlığı tarafından düşürülür. Fakat sizinki yükseltilmiş. Bu anlamda şanslı sayılırsınız. Emeklilik hesabınız ilk rapordaki orana göre değil vergi indirim belgenizdeki %65'e göre yapılır. Buna göre 4000 günü tamamladıktan sonra 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 12.01.2023 tarihinde emekli olabilirsiniz.Saadettin Orhan*Bugün