YANGIN NEDİR?

Yangın eğitimi, temel bilgilerin verilmesi ve yangının ne olduğunun anlatılmasıyla başlar. Zira yangının fizyolojisini anlamadan yangınla sağlıklı mücadele mümkün olmayacaktır. Bu itibarla bizde öncelikle yangının tanımı ve tarifi ile başlamayı uygun bulduk.

Yangının gerçekleşmesi için dört elementin bulunması gerekir. Bu elementler ISI, YAKIT, OKSİJEN ve ZİNCİR REAKSİYONU'dur. Yanma işlemi ile ilgili her şey bilinmemekle birlikte, yangının kimyasal bir reaksiyon olduğu genel olarak kabul edilir. Bu reaksiyon, hızlı bir şekilde oksitleyen veya ısı ve alev üretecek kadar hızlı bir şekilde oksijen ile birleşen bir maddeye bağlıdır. Yeni yangın söndürme ajanlarının ortaya çıkmasına kadar, ateşin üç tarafı ısı, yakıt ve oksijen ile temsil edilen bir üçgen olarak düşünülmüştü. Üç taraftan birinin herhangi biri elinden alınsaydı, yangın sona erecekti. Modern yangın söndürme maddelerinin çalışmaları, yanma sürecinde kendinden yayılan zincirleme bir reaksiyon olan dördüncü bir element ortaya çıkardı. Sonuç olarak, yangının temel elemanları, ISI, YAKIT, OKSİJEN ve ZİNCİR REAKSİYONU ile temsil edilir. Yangın söndürme teorisi, yangını bastırmak için dört elementten herhangi birinin veya daha fazlasının uzaklaştırılmasına dayanır.

ISIYI ÇIKARMAK

Isıyı gidermek için, ısıyı emmek veya bir ısı eşanjörü olarak hareket etmek için ateşe bir şey uygulanmalıdır. Bunu başarmak için kullanılan tek ajan su değil, en yaygın olanıdır. Bir yangına suyun nasıl uygulanacağı ve yangın söndürme aracı olarak kullanımına ilişkin bazı teorilerin daha ayrıntılı bir tartışması daha sonraki bir bölümde ele alınacaktır.

YAKITIN ÇIKARILMASI

Birçok durumda, yakıtı ateşten almaya çalışmak pratik değildir. Yanıcı sıvı yangınlarla uğraşırken, vanalar kapatılabilir ve yangına yakıt beslemesinin önlenmesine yardımcı olmak için güvenli kaplara depolama tanklarına pompalanabilir. Yanıcı gaz yangınları, yakıt tedariki kapatılarak tamamen söner.

OKSİJENİ ÇIKARMAK

Atmosferimizde olduğu gibi bulunan oksijen (% 21) çoğu yangın durumunda yanmayı desteklemek için yeterlidir. Havanın veya oksijenin giderilmesi, yakıt kaynağından ayrılması veya etkisiz bir gaz ile değiştirilmesiyle sağlanabilir. Ayrılma örnekleri, yanıcı bir sıvı ateş üzerinde köpük, bir çöp ateşinde ıslak bir örtü veya tava ateşinde sıkı bir kapak olabilir. CO2, azot ve buhar gibi ajanlar genellikle oksijenin yerini değiştirmek için kullanılır.

ZİNCİR REAKSİYONU KESMEK

Kuru kimyasal ve halojenler gibi modern yangın söndürme ajanlarının, bu ajanların ısı, yakıt veya oksijeni çıkarmamasına rağmen, çeşitli yangınlar üzerinde etkili olduğu kanıtlanmıştır. Kuru kimyasal ve halojenli ajanların yanma işleminde oluşan "serbest radikalleri" askıda bıraktıkları veya bağlandıkları ve dolayısıyla zincir reaksiyonunu sürdürmelerini engelledikleri düşünülmektedir. Bu fenomenin daha ayrıntılı bir incelemesi, çeşitli özel yangın söndürme maddeleri üreticilerinden elde edilebilir.

YANMA

Genel olarak, herhangi bir malzemenin yanması için, tutuşabilecek noktaya kadar ısıtılması gerekir. Bir malzemenin (katı, sıvı veya gaz) tutuşabilme sıcaklığı, bir malzemeden diğerine büyük ölçüde değişir. Özellikle katılar söz konusu olduğunda dikkat edilmesi gereken bir diğer faktör, malzemenin fiziksel büyüklüğü ve şeklidir. Isı ve sonuçta buharlaşmaya maruz kalan yüzey alanı ne kadar büyük olursa o nispette daha kolay tutuşabilir hale gelir. Örnek olarak - tek eşleşmeli bir şöminede büyük bir kütüğü yakmak çok zordur, ancak daha fazla kombine yüzey alanına sahip olan çok küçük odun parçaları kolayca tutuşabilir.

ISI TRANSFERİ

Isı, bir yöntemden diğerine veya bir maddeden diğerine üç yöntemden biriyle aktarılabilir.

İletken Isı: Isının bir katı madde içinden aktarılması - bir örnek olarak, bir elektrikli ocak üzerindeki bir tava, sıcak ocak ile doğrudan temas yoluyla ısıtılır.

Konvektif Isı: Örneğin bir ısıtıcının sıcak bobinleri, havanın yükselmesine ve sirküle olmasına ve ardından ısınmasına neden olacak şekilde sirküle eden bir akışkan veya gaz (hava gibi) yoluyla iletilir.

Radyant Isı: Doğrudan temas etmeden veya nesneler arasında bir sıvı veya havayı ısıtmadan ısının transferi - örneğin, güneş dünya ile doğrudan temas etmeden ve dünya ile güneş arasındaki boşluğu ısıtmadan dünyayı ısıtır.