Çiftçi mutlu, Borsa umutlu

Uzun bir dönemin ardından çiftçi, ektiğini biçmeye başladı. Yaklaşık 10 ay önce toprağa atılan tohum, zamanında ve ziyadesiyle düşen rahmetle bereketlendi. Bu rahmet ve bereket çiftçinin yüzünü güldürdü. Özellikle hububat tarımı yapan çiftçi, bu yıl tarlasını hiç sulama ihtiyacı dahi hissetmedi. Bu da çiftçinin girdi maliyetlerini en aza düşürdü. Çiftçi şimdi, tarlaya ektiği ve umutla beklediği ekinini hasat ediyor. Çiftçiler, böyle rahmet ve bereket dolu günlere ulaşmanın sevincini yaşarken, şükretmeyi de unutmuyor.

Konya çiftçisi şimdilerde harmanını kaldırdıktan sonra ürününü satmak için Konya Ticaret Borsası’na akın ediyor. Kamyonlara yüklenen arpa, buğday, çavdar, yulaf gibi ürünler Konya gecenin bir yarısında yola çıkarak sabah daha gün doğmadan Konya Ticaret Borsası’na getiriliyor. Ticaret Borsası’nın önünde kamyonlar uzun kuyruklar oluştururken, çiftçiler de kendi aralarında ürünlerinin kritiğini yapıyor. Kantarda tartılan ürünler, numunesi alındıktan sonra Konya Ticaret Borsası’nda bulunan Elektronik Satış Merkezi’nde değerlendiriliyor.

ÇİFTÇİ EMEĞİNİN KARŞILIĞINI ALIYOR

Karatay ilçesine bağlı Beşağıl köyünden sabahın erken saatlerinde Konya Ticaret Borsası’na ürününü satmaya getiren Abdullah Işık, bu yıl rekoltenin beklentilerin daha da üstünde olduğunu söyledi. Rekoltenin yüksek olmasına karşın fiyatların düşük olduğunu söyleyen Abdullah Işık, “Bugün buraya yaklaşık 40 ton kadar buğday getirdim. Bir önceki gün 52-53 kuruşa kadar buğday satıldı. Geçen yıl 60 kuruşun üstündeydi. Fiyatın düşük olmasının devletin taban fiyatını vermemesinden kaynaklandığını düşünüyorum. Ofis açıklamadığı için Borsaya akın ediyor çiftçi, o yüzden talebin yüksek olmasına bağlı olarak fiyat düşüyor” dedi. Tarladan umduklarından daha fazla ürün aldıkları için Allah’a şükrettiklerini söyleyen Abdullah Işık, “Yağışların bol olması nedeniyle sulamaya hiç ihtiyaç duyulmadı. Benim köyümde zaten su yok. Biz ekinimizi ektikten sonra dört gözle yağmur yağmasını bekliyorduk. Çünkü bizim sulama imkanımız yok denecek kadar az. Bu yıl yağışların iyi olması nedeniyle dönümünden ortalama 1 ton verim elde ettik. Geçen yıllarda aldığımız verim bunun yarısı kadardı. Şimdi tek sıkıntımız fiyatların beklediğimizden daha düşük olması” diye konuştu.

BUĞDAY 70, ARPA 60 KURUŞ OLMALI

Obruk’tan getirdiği ürününü satmak için Ticaret Borsası önünde bekleyen çiftçilerden Kasım Öztürk de buğday ve arpa fiyatlarının düşük olmasından yakındı. Buğdayın kilosunun 52-53 kuruştan alınıyor olduğunu ifade eden Kasım Öztürk, “Buğday taban fiyatı halen açıklanmadı. Çiftçi borçlu, borcunu ödemek için ürününü bekletmeden satmak zorunda kalıyorlar. Şimdi biz ofisin taban fiyatlarını açıklamasını bekliyoruz. Buğdayın en düşük fiyatı 70 kuruş olmalı. Aynı durum arpa için de söz konusu. 45-46 kuruşa arpa satın alıyorlar. Arpanın taban fiyatı da en az 60 kuruş olmalı. Fiyatların düşük olmasına rağmen, bu yıl verim iyi olduğu için mutluyuz” dedi.

Çiftçinin hububatını köylerden, kasabalardan Borsa’ya taşıyan kamyoncular da kendilerine verilen kiranın azlığından yakınıyor. Kamyonuyla nakliyecilik yapan Yusuf Kahveci, geçtiğimiz yıl kilosu 20 kuruştan taşıma yaptıklarını, çiftçinin bunu daha aza indirmek için uğraştığını söyleyerek, “Çiftçi bunu kabul etmiyor. Fiyatları çok yüksek buluyor. Kilometre hesabı ücret ödemek istiyor. Çok sıkı pazarlık yapıyor. Çiftçi de kendi açısından haklı ama mazot fiyatı çok yüksek. Kamyon yükü aldığı zaman çok yakıyor. Bu kadar yüksek olmasa biz de fiyatları makul seviyelere çekmek isteriz” diye konuştu. Gece yarısı Obruk’tan yükledikleri buğdayı satmak için getirdiklerini bildiren Kahveci, “Borsada sıraya girip kantarı bekledik. Kamyonu tarttırıp numuneyi verdikten sonra beklemeye başladık. Borsa’nın içindeki elektronik satış merkezinde ürün değerlendirilecek. Borsa esnafı fiyat biçecek. Daha sonra satılacak. Gece yarısı çıktığımız halde geri dönmemiz yine akşamı bulacak. Ama yine şikayetçi değiliz. Çünkü yeni sistemle hem çiftçinin hem de esnafın işi çok kolaylaştı” dedi. Kendisinin de aynı zamanda bir çiftçi olduğunu belirten Kahveci, “Birçok çiftçi gibi ben de fiyatların düşük olmasından rahatsızım. Bu yıl rekolte iyi oldu diye çiftçiye bu reva görülmemeliydi. Buğday artık tüm dünyada daha çok önem kazanan bir ürün olmaya başladı. Böyle bir ortamda daha yüksek fiyatlarla alınmasını beklediğimiz buğday, daha ucuza gidiyor. Esnaf ise fiyatın ucuz olmasını ürünün kalitesine bağlıyor. Kaliteli olanın daha yüksek fiyatlardan alıcı bulduğu söyleniyor” dedi.

1963’ÜN REKORUNU KIRDIK

Karadona köyünden getirdiği buğdayı satmak için bekleyen çiftçi İbrahim Öz ise, 1963 yılının verimin çok yüksek olduğu bir yıl olarak hafızalara kazındığını ifade ederek, “Ben çok uzun yıllardan bu yana çiftçilik yapıyorum. 1963 yılında verim çok yüksek olmuştu. 1963 yılı hafızalarda yer edinmişti. Ama bu yıl verim o kadar iyi ki 1963 yılının rekorunu kırıldı. 55 dönüm tarladan 85 ton arpa aldım. Yaklaşık 1,5 ton verim aldım dönümden. Başaklarda dene çok güzel çıkıyor. Bundan daha iyisi olamaz diye düşünüyorum. Çok şükür bu yıl çiftçi belini doğrulttu” ifadelerini kullandı.

Bazı çiftçiler şikayetçi olsa da bu yıl rekoltenin de, fiyatların da iyi olduğunu belirten Sarayönü’lü çiftçi Cemil Özcan da, “Arpalar 45-50 kuruş orasında, buğdaylar 55-70 kuruş arasında değişiyor. Buğdayda kalite sorunu olduğu söyleniyor. Çiftçi bu kadar yağış beklemiyordu. O yüzden yeterince gübre atmamıştı. Görülmemiş bir bereket var, Allah yedirmeyi nasip etsin” dedi.

VERİM YÜKSEK, KALİTE DÜŞÜK

Tarımda rekoltenin yüksek olması Ticaret Borsası esnafını da sevindiriyor. Fakat esnaf, buğdayda daha kaliteli ürünler bekliyor. Buğdayın özellikle proteinde sınıfta kaldığı söyleniyor. Ticaret Borsası esnafından Fesih Güzel, “Sezon yeni başladı. Bereketli bir sezon. Verim çok yüksek ama kalite konusunda biraz sıkıntı var. Verimin yüksek olmasından kaynaklandığını düşünüyoruz. Bu yıl buğdayda bir protein düşüklüğü ile karşı karşıyayız. Konya fabrikaları lüks un üretmektedir. Borsamız kaliteli ürün için ciddi çalışmalar yaptı ama yine de düşük. Topraktaki protein miktarı bu verim için yeterli gelmedi. Çiftçimiz bilimsel olarak tarım yapsa, analizlerini yaptırsa bu sorun yaşanmazdı. Bunun sıkıntısını hem çiftçi çekiyor, hem de biz çekiyoruz. Bu yıl 13 protein ve üstü olan buğdaylar 70 kuruşu buluyor. Aynı buğdayın protein değeri düşük olanları 55 kuruş kadar edecek. Şu an protein oranı 10’un bile altın. Protein miktarının arttığı ürünlerin gelmesi yönünde umudumuz var. Varsın fiyatı yüksek olsun, biz yüksek fiyattan vermeye razıyız. Çünkü kaliteli olan işe yarıyor. Şu anki gelen buğdaylar, yemlik olarak veya düşük kaliteli un olarak kullanılıyor. Çiftçimize yazık, bu emekle daha iyi sonuçlar alabilirlerdi” diye konuştu. 

OFİSİN AÇIKLAMAMASI ÇİFTÇİNİN YARARINA

Buğday ve arpa fiyatlarının geçen yıla oranla ortalama yüzde 20 daha yüksek olduğunu belirten Fesih Güzel, konuşmasını şöyle devam ettirdi: “Yemlik sınıfına giren buğday da geçen yıla göre yüzde 10’luk bir artışta. Ofis, geçen yıl en yüksek 55 kuruş fiyat vermişti buğdaya. Ofis bu yıl en fazla yüzde 10 zam verir enflasyona bağlı olarak. Borsa şu an ofisten daha yüksek paraya buğday alıyor. Ofisin görevi zaten alım yapmak değil. Fiyatları regüle etmeye çalışıyor ofis. Hem vatandaşı, hem çiftçiyi, hem de sanayiciyi düşünüyor. Bu rakamlar oluşmadığı için ofis açıklama yapmadı. Bizim buradaki fiyatlarımız ofisi etkileyecek. Biz bugünkü fiyatlarla gittiğimiz sürece ofis fiyatları açıklamayacak. Ama fiyatlar düşerse ofis fiyat açıklaması yapacak. Ofisin görevi zaten çiftçiyi mağdur etmemek için fiyatları dengede tutmaya çalışmak. Bu yıl ürünün bol olması nedeniyle önümüzdeki günlerde fiyatlar düşebilir. Fiyatların düşmesi ile birlikte ofis de muhtemelen bir taban fiyat açıklaması yapacaktır.”

ELEKTRONİK SATIŞLA HAK, SAHİBİNE TESLİM EDİLİYOR

Konya Ticaret Borsası tarafından Türkiye’de ilk olarak yapılan ve hizmete sunulan Elektronik Satış Sistemi’nin de hem borsa esnafı, hem de çiftçi için önemli bir gelişme olduğunu dile getiren Fesih Güzel, “Elektronik satış merkezi sistemi Türkiye’de ve belki de Ortadoğu’da ilktir. Gerçekten büyük bir teknoloji. Burada dünya ile rekabet edebilir durumdayız. Elektronik sistemle sadece bir tuşa basarak buğdayın bütün ayrıntılarını takip edebiliyoruz. Tahlilleri yapılan buğdayın bütün değerleri burada veriliyor. Buna göre biz de buğdaya bir değer biçiyoruz. Burada fiyatın düşürülmesi diye bir şey olmaz. Burada yine çiftçi korunuyor. Esnaf değer veriyor, bir başkası başka bir değer veriyor. Çiftçinin ürününün fiyatı sürekli olarak yükseliyor. Bu sistem ayrıca zamandan da tasarruf sağlıyor. Ürünün gerçek değeri ortaya çıkıyor. Hak ihlali de önlenmiş oluyor” ifadelerini kullandı. 

OFİS FİYAT AÇIKLAMAYABİLİR

Çok adil bir sistem geliştirildiğini ve çiftçinin de malının gerçek değerinin verildiğinden emin olduğunu belirten Fesih Güzel, “Bu satış sistemine geçilmesi çiftçi için de çok uygun ve doğru oldu. Çiftçi, malının gerçek değerinin verildiğinden emin şu anda. Çok adil bir satış sistemi oluşturuldu. Esnaf da kendisine lazım olacak değerdeki buğdayı burada tespit ediyor ve ona göre alım yapıyor. Şu an borsadaki fiyatlar ofisin ilan edeceği taban fiyatlarının üstünde. Fiyatlar bu şekilde giderse ofisin açıklamama ihtimali var. Şu an fiyatlar hem çiftçiyi, hem esnafı memnun ediyor. Bu sene çiftçi ciddi anlamda kâr ediyor rekoltenin iyi olması nedeniyle. Bilinçli üreticiler bu kârı diğerlerine göre yüzde 30-40 daha da artırıyor. Çiftçinin işini bilerek yapması gerekiyor. Ekininin, tarlasının başından ayrılmaması, sürekli tarlası ile ilgilenmesi gerekiyor. Teknik olarak yapılması gerekenler zaten yapılıyor. Eksik olan, çiftçinin işinin başında olması. İşinin başında olanlar zaten emeğinin karşılığını alıyor. İşini bilerek yapanlar, diğerlerine de örnek oluyor. İşini bilen çiftçi para kazanır” diyerek sözlerini tamamladı.

Ticaret Borsası esnafından ve Konya Ticaret Borsası Meclis Üyesi olan Bayram Akan da 

“Alımlar iyi, ama kalite biraz düşük. Yağmurun çok olması nedeniyle başaklar yıkanmış ve protein düşmüş. Proteinin düşük olması fiyatları etkiliyor. Aynı yörede iki farklı tarladan buğday geliyor. Bunlardan bir tanesi 70 kuruş ediyorken, diğeri 55 kuruşa kadar düşebiliyor. Çifti şu an fiyatlardan memnun. Zaten çiftçi, doğrudan gelir desteği alıyor, mazot desteği alıyor vesaire. Yani sattığı ürünün fiyatı 10-20 kuruş daha da artıyor. Ben Cihanbeyli’nin Kalbur kasabasında kendi tarlamda da hububat ekimi yapıyorum. Bu bölgede ürün daha geç olgunlaşıyor. Bu da daha kaliteli ürünlerin alınmasını sağlıyor. Kaliteli ürün her zaman para eder” dedi.