Mart ayında ekonomi gündeminde neler vardı…

Ekonomi haberlerinin incelenerek hazırlandığı raporda, basına en fazla konu edilen olay ve gelişmelerin başında ihracat yer alırken, işsizlik ile ilgili çıkan haberler de ekonomi gündeminde konuşulan konular arasında yer aldı.

Medya Takip Merkezi (MTM)’nin ekonomi gündemine ilişkin hazırladığı raporda ihracat, Mart ayında 48 bine yakın haberle gündeme gelerek, ayın en çok konuşulan konuları arasında ilk sırada yer aldı. Açıklanan rakamlara göre, ihracat geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 6,2 artarak 13 milyar 150 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ticaret açığı ise aynı dönemde yüzde 27,2 azalarak 5 milyar 100 milyon dolara geriledi.

Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne ihracatı, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 7,5 artış gösterdi ve 5 milyar 470 milyon dolara ulaştı. TÜİK ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan Geçici Dış Ticaret İstatistikleri'ne göre ise AB'nin ihracattaki payı yüzde 41,1’den yüzde 41,6'ya yükseldi.

Rapora göre, Mart ayı ekonomi gündeminde en fazla konuşulan bir diğer konu, 27 bini aşkın haber sayısıyla işsizlik oldu. TUİK’in verilerine göre; Türkiye genelinde işsiz sayısı 2013 yılında bir önceki yıla oranla 229 bin kişi artarak 2 milyon 747 bin kişiye ulaştı. İşsizlik oranı ise 0.5 puanlık artış ile yüzde 9,7 seviyesinde gerçekleşti.

15- 24 yaş grubundaki genç nüfusta işsizlik oranı ise 1.2 puanlık artışla yüzde 18,7 olarak gerçekleşti. Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, 2013 yılında bir önceki yıla göre 0,8 puan artarak yüzde 50,8 oldu. Erkeklerde işgücüne katılma oranı bir önceki yıla göre 0,5 puanlık artışla yüzde 71,5, kadınlarda ise, 1,3 puanlık artışla yüzde 30,8 olarak gerçekleşti. TUİK’in yıllık değerlendirmesinde, en fazla işsizlik oranının yüzde 14,5 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, en düşük oranın ise yüzde 6,7 ile Batı Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu bölgelerinde olduğu ortaya kondu.

MTM’nin gazeteler, dergiler, televizyon kanalları ile internet medyasını kapsayan raporuna göre, Merkez Bankası 18 bin 819 adet haberle, sıklıkla gündemde kalan kurum oldu.

ENFLASYON VERİLERİNDE ARTIŞ

TUİK’in önceki ayın enflasyon rakamlarını açıklaması, Mart ayının öne çıkan başlıkları arasında yer aldı. TUİK’in verilerine göre; Şubat'ta enflasyon aylık olarak yüzde 0,43 yükseldi. Yıllık enflasyon ise yüzde 7,89'a ulaştı. Enflasyon böylelikle Eylül 2013'te gördüğü yüzde 7,88'lik seviyeden bu yana en yüksek düzeye ulaşmış oldu. Şubat ayında en çok zam yapılan ve fiyat indirimine uğrayan ürünlerin de açıklandığı araştırmaya göre; fiyatı en çok artan ürün % 22,51’lik artışla mandalina olurken, fiyatı en çok düşen ürün % 25,56’lık kayıpla kabak oldu.

S&P’DEN TÜRKİYE AÇIKLAMASI

Standard & Poor's'un (S&P) gelişmekte olan ülke ekonomilerine ilişkin açıkladığı raporda, “Gelişmekte olan piyasalar arasında Türkiye, Ukrayna ve Gana, değişen sermaye akışlarına karşı en kırılgan üç ülke. Öte yandan Çin, Filipinler, Angola spekturumun güçlü kısmını oluşturuyor” ifadelerine yer verildi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's, politika risklerinin gelişmekte olan ekonomilerin ratingleri için temel önem taşıdığını belirtmesiyle ekonomi gündeminde yer aldı.

MOODY’STEN 10 TÜRK BANKASINA İNCELEME

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, 10 Türk bankasını olası bir not indirimi için izlemeye almasıyla gündeme geldi. Açıklamada bankacılık sisteminin, ileriki 12-18 ay boyunca, büyümedeki yavaşlama, Türk bankalarının fonlama maliyetlerinin artması ve politik risklerden dolayı zorlu bir durumun içerisinde olacağı belirtildi. Türk bankalarındaki varlık kalitesinin ve karlılığın zayıflayacağı bildirildi.  Türkiye'nin 2014 yılında yüzde 2,5 büyüyeceği öngörülen açıklamada, Türk bankalarındaki fonlama masraflarının 2013 ortalamasıyla karşılaştırıldığında 400 baz puan arttığı kaydedildi.

FED’DEN TAHVİL ALIM AZALTIM KARARI

Medya Takip Merkezi aynı araştırmasına göre; FED’in Janet Yellen’in başkanlık görevine getirilmesinin ardından Mart ayında ilk toplantısını gerçekleştirmesi, ekonomi basınının gündeminde yer aldı. Toplantıdan, 10 milyar dolarlık tahvil alım azaltımı kararı çıktı. FED işsizlik odaklı sözlü müdahale politikasında ise değişikliğe giderken faiz artırımı için 2015 yılı ön plana çıktı. Bu karar sonrası Dolar, TL karşısında yükselerek 2.2350 TL'ye çıktı. Altın ise 1330 dolara geriledi. Uzmanlara göre FED'in faiz artırmak için 2015'in ilk 6 ayını vurgulaması dolar/TL için varlık azaltımın yanında yeni bir baskı unsuru olacağı ekonomi gündeminde tartışılan konulardan biri oldu.

TÜSİAD’IN AÇIKLAMALARI

Twitter’ın kapatılmasına ilişkin yaptığı açıklamaları ile TÜSİAD, Mart ayında gündeme gelen kuruluşlar arasındaydı. TÜSİAD, yazılı açıklamasında "Orantısız ve özgürlüklere aykırı bu tür yasaklamaların temelsiz korkuların göstergesi olduğu ve demokrasiye hizmet etmediği açık" ifadelerini kullandı.

TÜSİAD ayrıca, Nisan ayının başında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile birlikte düzenleyeceği konferansla ilgili olarak da adından söz ettirdi. Konferansa Türk ve Çin iş dünyasının önde gelen isimleri davet edildi.

MTM VERİLERİYLE AYIN DİKKAT ÇEKEN EKONOMİK GELİŞMELERİ:

-       Türkiye'nin en yaygın toptan satış mağazalarından biri olan Bizim Toptan, 2013'ü 2.2 milyarlık ciroyla kapattı.
İstanbul'da şubat ayı perakende fiyatları yüzde 1.01, toptan fiyatlar yüzde 0.47 arttı.

-       Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), Kıbrıs şubesini Lefkoşa'da açtı.

-       Türkiye Bankalar Birliği'nden (TBB) binlerce dövizzedeye yapılandırma müjdesi geldi. TBB Yönetim Kurulu, 2007-2009 arasında İsviçre Frangı veya Japon Yeni'ne endeksli olarak kullandırılan konut kredilerinin Türk Lirası cinsinden yapılandırılmasına ilişkin tavsiye kararı aldı.

-       2013 yılında yüzde 20 artışla 11.8 milyar TL ciro elden BİM'in, net kârı ise yüzde 24 yükselerek 413 milyon TL oldu.

-       Ülker 2013 yılını 2.8 milyar TL ciro ve 313 milyon TL faaliyet kârı ile kapattı.

-       Geçen yıl 5.954 milyon TL civarında konsolide net satış gerçekleştiren Şişecam Topluluğu, 2013 yıl sonu itibarıyla net kârını da 454 milyon TL'ye çıkardı.

-       Sabancı Holding’in 2013 yılında konsolide gelirleri, 2012 yılına göre yüzde 15 artarak 24 milyar TL’yi aştı. Aynı dönemde Sabancı Holding, 4 milyar 859 milyon TL konsolide faaliyet kârı elde ederken; net kârı 1 milyar 731 milyon TL oldu.

-       Tav'ın işlettiği İstanbul Atatürk Havalimanı, Ocak ayında yolcu trafiği en hızlı büyüyen havalimanı oldu.

-       Sanayi üretimi ocakta zirve yaptı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre; takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7.3 artarak 27 ayın en yüksek seviyesine ulaştı.

-       Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, tarımsal destekleme ödemeleri kapsamında çiftçi ve üreticilere ödenmek üzere 1 milyar 247 milyon lira ödeneğin serbest bırakılmasını onayladı.

-       Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından bugün açıklanan ocak ayı cari işlemler açığı, bir önceki yılın Ocak ayına göre 932 milyon dolar azalarak 4 milyar 877 milyon dolara geriledi.

-       Migros'un 2013 konsolide satışları 7 milyar 127 milyon lira oldu. 2013 dördüncü çeyrek ve yıl sonu bilançosunu açıklayan şirket, yüzde 10.2 büyüdü.

-       Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) kredi kartına taksit sınırlaması getirmesinin ardından taksitli harcamalar, 2014 şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18 geriledi.

-       Ekonomi Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, geçen yıl ocak ayında 802 milyon dolar olan Türkiye'ye giren uluslararası doğrudan yatırım tutarı bu yıl Ocak ayında yüzde 51'lik artışla 1 milyar 211 milyon dolara yükseldi.

-       Borsa İstanbul 100 endeksi son 5 yıldır devam eden mart aylarındaki yükseliş geleneğini bu sene de bozmayarak ayın bitmesine bir gün kala elde ettiği kazanımla şubat ayı kapanışına göre yüzde 10,5 oranında artış kaydetti.