Yağlık Ayçiçeği Tarımı; (İç Anadolu Bölgesi)

hazırlığında yüzeysel toprak işleme yapılmalıdır;  tırmık ve tapan çekilerek yağışlar ile toprak yüzeyinde oluşan kaymak tabakası dağıtılır, çıkmakta olan otlar yok edilir ve toprak sıkıştırılmış olarak ekime hazırlanır. (Toprak tavını kaçırmamak, tohum yatağını bozmamak ve sonuç da aynı anda, eksiksiz düzenli bitki çıkışı sağlamamız için bahar dönemi yüzeysel (5 - 8 cm.) toprak işleme yapılması çok önemlidir) ( İlkbahara kalan toprak sürümlerinde de derin işlemeden kaçınalım, Çizel pulluklar tercih edilebilir.)

Ø       EKİM HAZIRLIGI YAPILIRKEN; Taban gübresini Mibzerle verme imkanı yok ise son toprak işlemeden önce toprak yüzeyine atılarak toprağa karıştırılır.

Ø       :  Gübre uygulaması Toprak Analizine göre yapılmalıdır, analiz yoksa taban Gübresi olarak  (N.P.K-  KOMPOZE GÜBRELER)  aşağıdaki seçeneklerden Toprağınıza uygun olan, iyi sonuç aldığınız  birini uygulayınız.

       a) -  15-15-15    =  30  -  40  kg/ dekar

       b) -   20-20-0     =  20  -  30   kg/ dekar

       c)  -  DAP           =  15  -  20   kg/ dekar

Ø       YABANCI OT İLACI; Toprağa karıştırılacak (TRİFULORAN) tertipli ilaçlar son toprak işlemeden önce atılarak toprağa karıştırılır veya Ekim sonrası çıkış öncesi uygulanan ot ilaçları da vardır,  ilaç bayilerinden bilgi alınız.

Ø       EKİM ZAMANI: Toprak tavında iken ekim yapılmalıdır. Ekim zamanı; olabilecek don tarihleri, uygun Toprak nemi, Toprak sıcaklığı (8- 10 Derece),  Hastalık ve Toprak Zararlılarının etkileri göz önüne alınarak belirlenmelidir. Toprak zararlılarına (Tel kurdu, Bozkurt) karşı önlem; ekimin çok erken yapılmaması ve tohum veya toprak ilaçlamasının yapılmasıdır. İlaç bayinizden bilgi alınız.

Ø       İç Anadolu da bölge ve iklim koşullarına göre uygun ekim tarihi,

      1  Nisan ile  25 Mayıs arasıdır.     Kıraç arazi ekimlerinde erken ekim tavsiye edilir.        

Ø       EKİM DERİNLİĞİ: Toprak yapısına ve Nemine göre ideal ekim derinliği 4- 6 cm. dir.

Ø       BİTKİ SIKLIĞI:

      a) – SULU TARIMDA: Dekarda 6500 – 7050 bitki bulunması istenir.  Bu sıklıkta ekim

         Sıra Arası  70  cm  X   Sıra Üzeri  20 – 23  cm.     ile sağlanır.

         ( Sulu tarım’da Tohum ihtiyacı  400 –  500  gr    tohum / dekardır.)

         ( Sulu Tarımda Sıra Arasını 45 cm e kadar düşürerek, Sıra Üzerini 27 - 30 cm

            kadar çıkarıp ekim yapabiliriz.)

       b) – KIRAÇ ARAZİLERDE: Dekarda, 4500 – 5500 bitki bulunması istenir. Bu sıklıkta ekim Sıra Arası 70 cm X Sıra Üzeri 30 -  35 cm ile sağlanır.

(Kıraç koşullarda 350–400 gr tohum/da.  Güçlü tarlada sık, zayıf toprakta seyrek ekim) 

Not: Ekimin Pnomatik mibzerlerle yapılması tavsiye edilir.

VERİM : Verimler bölge, toprak yapısı, iklim şartları ve bakım koşullarına göre

Sulu Tarımda;      250 -  500 kg/dekar,

Kıraç Arazilerde;   80 -  250 kg/dekar arasındadır. (Taban, güçlü kıraç arazi ekimleri)

(Yağışı az alan, Zayıf toprak yapılı ve fazla eğimli kıraç arazilere ekim tavsiye edilmez.)

Tohum Çeşitlerimiz kuş zararını ve  güneş  yanıklığını  önleyen  tablası  eğik  - yere   bakan   yapıdadır.

Yine bölgemizde görülen    (verem otu) - orabanjın eski ırklarına dayanıklı, yeni ırklara yüksek derecede toleranslıdır etkilenmez.

Ø                 ÇAPALAMA VE OT KONTROLÜ:

Yabancı ot kontrolündeki en kritik devre ayçiçeği gelişiminin ilk ayı boyuncadır. Bu dönemde yabancı ot zararı  % 20 – 30  verim kayıplarına neden olabilmektedir.   Ot ilacı kullanımı ile  traktör çapası veya el çapası  yapılır. (Ekim öncesi, Çıkış öncesi ve Çıkış sonrası ilaçlar mevcuttur. İlaç bayinizden uygulama konusunda bilgi alınız))

I. Çapa; Bitkiler 10- 15 cm. boyda iken, (Aysan tipi aletler kullanın. )

II. Çapa; Bitkiler 25 – 30 cm boyda iken yapılır. (Son çapada Boğaz doldurma yapılmalıdır. Boğaz doldurma kök bölgesinde tavı muhafaza eder, Bitki kök bölgesinde ot çıkışını engeller, Gevşek zeminlerde ve sulu tarımda, yatmaya karşı bitkiyi korur.)

Çapalama ile ot kontrolü, havalanma ve topraktaki depo su korunarak verim artışı sağlanmaktadır.  (Kıraç alanlarda, Toprak tavını kaçıracak aletler ve derin çapadan kaçınılmalıdır. Yağışlar ile oluşan kaymak tabakası mutlaka kırılmalıdır.)

II. Çapa öncesi Sulu tarımda Üst gübre (Amonyum Nitrat: 25-30 kg, veya Üre: 15-20 kg verilmelidir. PH yüksek olan topraklarda Amonyum Sülfattan= 30-35 kg verilir.

Not: Üst gübrelemede, gübre serpilerek verilmez bitkiye zararlı olmaktadır, çapa makinesi ile sıra aralarına verilerek toprağa karıştırılıp kök bölgesine yaklaştırılır.

Ø   SULAMA

İlkbaharın kurak geçtiği yıllar ; İmkan var ise, tav suyu verilerek  ekimin  yapılması önerilir.

1. Sulama ; Diz boyu büyüklükte, Mayıs ve Haziran aylarında yağış olmaması veya bitkinin ihtiyaç göstermesi durumunda verilir. (Genelde bu dönem sulama gerekmeyebilir, İklim şartlarına bağlıdır. Gerekmediği durumlarda erken sulama bitki boyunu arttırır, kök gelişimini yavaşlatır.) 

2. Sulama ; ÇİÇEKLENME ÖNCESİ TABLA OLUŞUM BAŞLANGICINDA verilmelidir.  Verimi arttıran en önemli sulamadır. Bitkinin suya en çok ihtiyaç duyduğu dönemdir.( Sulama suyu yetersiz ve ancak bir kez sulama imkanı var ise bu dönemde mutlaka  sulama yapılmalıdır.) Bu dönemde sulama verimi  % 100 ve üzeri arttırabilmektedir.

3. Sulama: ÇİÇEKLENMENİN SONUNDA SÜT OLUM DÖNEMİ BAŞLANGICINDA verilmelidir. Yine bu sulamanın da taneyi tam doldurma sağlaması, yağ oranını  ve hektolitre ağırlığını arttırarak verim  üzerinde % 15-20  arttırma  etkisi  vardır. 

Ø                 HASAT:

tablasının arkası yeşilden sarı renge dönüştüğü zaman olgunlaşma tamamlanır. Hasat nemine ulaşmadan önce bu değişim olur. Hasat biçerdöver ile yapılır. Emniyetli depolama nemi % 9  dur. Tablalar kuruduktan sonra hasat yapılır, Erken yapılan hasatta dane Nem’i yüksek ise serilerek kurutulması gerekebilir.

Hasat kayıplarının olmaması için, Biçerdöverin  Ayçiçeğine uygun ayarlarının yapılması gereklidir.