Kimse o ruhu yakalayamadı

Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi Müdürü Bekir Şahin yaptığı açıklamada, bir öğretmenin internetten satış yapan bir sahaftan satın alıp Temmuz 2009'da Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi'ne teslim ettiği belgeler arasında, 1925 yılında gerçekleştiren İstiklal Marşı Beste ve Güfte Yarışması'na ait şartname, başvuru dilekçeleri ve çok sayıda şiirin yer aldığını söyledi.
Kütüphaneye teslim edilen 57 belgede, 1925 yılında düzenlenen İstiklal Marşı yarışmasıyla ilgili önemli bilgilerin yer aldığını ancak belgelerin tamirata ihtiyaç duyduğunu kaydeden Şahin, ''Belgeler uygun koşullarda korunmadığı için çok yıpranmış ve mantarlaşmış vaziyetteydi. Sterilizasyon makinesi kullanılarak dezenfekte edilmesi gerekiyordu'' dedi.
Belgelerin daha sağlıklı değerlendirilebilmesi için başlattıkları restorasyon çalışmasının bir yılda tamamlandığını belirten Şahin, belgelerin Latinize edildiğini, dijital kopyalarının oluşturularak araştırmacıların hizmetine sunulduğunu bildirdi.
Şahin, Ümraniye Belediyesinin belgelerin yer aldığı bir sergi için kendilerine başvuruda bulunduğunu dile getirerek, belgelerle ilgili kitap çalışmasının da sürdüğünü ifade etti.
BELGELERDE NE VAR?
1925 yılındaki İstiklal Marşı yarışmasına ilişkin belgeleri incelediklerini anlatan Şahin, İstanbul, İzmir, Erzurum, Denizli, Halfeti, Muş, Kayseri, Sındırgı, Isparta, Eskişehir ve Diyarbakır'dan şairlerin katıldığı yarışmaya ilginin yetersiz olduğunu söyledi.
Belgelerden dönemin önemli şairlerinin bile yarışmaya ilgi göstermediğinin anlaşıldığını bildiren Şahin, şunları kaydetti:
''Maarif Vekaleti, 1921'de bir güfte yarışması düzenlemiş, söz konusu yarışmaya toplam 724 şiir katılmıştır. 724 şiir arasından yapılan elemeler sonucu Türkiye Büyük Millet Meclisi 12 Mart 1921 tarihli oturumunda İstiklal Marşı'nı milli marş olarak kabul etmiştir. Ancak bazı çevreler marş arayışını sürdürmüş ve 1925'te yeni bir yarışma yapılmış. Bu yarışmayla ilgili bugüne kadar sadece söylentiler vardı. Bu söylentileri doğrulayan belgeler ise 2009 yılında bir öğretmen sayesinde kütüphanemize kazandırıldı. Belgelere göre 1925'te düzenlenen ikinci yarışmaya sadece 60 kadar şiir katılıyor. Belgelerde, katılım yetersiz olduğu için sürenin 1926 yılına kadar uzatıldığını görüyoruz. Enis Behiç dışında yarışmaya devrin önemli şairlerinin ilgi göstermediği görülüyor. Belgelerde, İstiklal Marşı'nın değiştirilmesi için yapılan bu yarışmada devlet teşvikine rağmen Akif'in şiirini aşacak heyecan, kudret ve yükseklikte şair ve şiirin bulunamadığı görülüyor.''
''İSTİKLAL MARŞI'NIN YERİNE LAYIK BİR MARŞ BULUNAMAMIŞ''
1925 yılındaki yarışmaya katılan şiirlere bakıldığında bu şiirlerin İstiklal Marşı ile boy ölçüşmesinin bile mümkün olmadığının görüldüğünü ifade eden Şahin, ''Zaten yarışmanın neticesi bildirilmemiş ve İstiklal Marşı'nın yerine layık bir marş bulunamamış. Ancak bazıları bu durumu idrak edemediği için 1925-1926 yılından sonra da güfte değiştirme denemeleri devam etmiş, 1937 yılında da değiştirmek için girişimler olmuş. Ancak bu denemelerin hiçbiri başarıya ulaşamamıştır.''
Şahin, halkın benimsediği bir marşın değiştirilemeyeceğini vurgulayarak, belgelerin de bu durumu kanıtladığını sözlerine ekledi.