Türkistan’a Türk dervişleri gitmeli!

Konya Aydınlar Ocağı'nın bu haftaki Salı Sohbetleri'nde, Türk yurdu anlamına gelen Türkistan’a yaptığı seyahatte edindiği izlenimleri anlatan  Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk-İslâm Sanatları Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali Boran, II. Kolonizatör Türk Dervişlerinin bu bölgeye gitmeleri gerektiğini söyledi. Konya İl Halk Kütüphanesi Konferans Salonu’nda sunum şeklinde ve daha çok Ahmed Yesevî Hazretleri’nin bulunduğu türbe ve alanla ilgili açıklamalar yapan Prof. Dr. Ali Boran, Manas Üniversitesi’nin önünde Türklerdeki çadır geleneğinin yaşatılmaya çalışıldığını belirterek protokole yemeklerin bu çadırda verildiğini kaydetti. Tanrı Dağları ve ünlü yazar Cengiz Aytmatov’un mezarı ile Ata-Beğit Mezarlığı ve Müzesi hakkında kısa bilgiler veren Prof. Dr. Boran, Karahanlı Devleti’nin başşehri Barana Şehri’nde bulunan tarihi Barana Camii, minaresi ve türbelerinin bulunduğu Balasagun’dan örnekler sundu. Kazakistan’daki Aslan Baba Türbesi’nden de bahseden Prof. Dr. Boran, yolda seyahat ederken durdukları bir bölgede Suudlar tarafından yapılan camide tuvalet olmadığını, bu bölgede ezan sesi duymadıklarını ifade ederek “Ruslar, Türkistan coğrafyasında İslâm inanç sisteminin içini tümüyle boşaltmışlar. İlk işe ahlâk, edep, hâya ve temizliği yok ederek başlamışlar. Cami yapabilirsiniz ama o caminin imamını da düşünmek zorundasınız. Nasıl ki Kolonizatör Türk Dervişleri Anadolu coğrafyasını İslâmlaştırdılar, Diyanet’in denetiminde 2. Kolonizatör Türk Dervişleri de buradan Türkistan’a gitmeleri elzemdir. Başka kurtuluş çaresi görünmüyor” dedi.

TÜRKİSTAN'A MUTLAKA GİDİLMELİ

Barana Camii’nin ahşap cami geleneğinin ilk örnekleri arasında bulunduğuna dikkati çeken Prof. Boran, ikinci örneğinin Sahib-i Ata ve zirvesinin de Eşrefoğlu Camiinde görüldüğüne işaret ederek “Ahşap Camii geleneği Orta Asya’ya dayanır” dedi. Boran, Timur tarafından yapımına başlanılar Yesevî Türbesi’nde çektiği resimleri dinleyicilerle paylaşarak “Türkiye’deki kaynaklarda türbe hakkında bilgi var. Yalnız, o türbenin etrafında ve muhitinde bulunan Cuma Camii, hamam, medreselerden nedense hiç bahsedilmiyor. Bilmiyorum ama bu herhalde bizim eksiğimiz” şeklinde konuştu. Ruslar tarafından Hoca Ahmed Yesevî Türbesi ve civarında büyük tahribatlar yaptıklarını kaydeden Boran, Yesevî Hazretleri’nin halvete çekildiği çilehanenin krokisinin de bir Fransız arkeolog tarafından yapıldığını sözlerine ekledi.  Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Kazak-Türk Üniversitesi’ndeki rektörlerin söylediklerine göre, Türkiye’den gelen insanlarda sorunlar yaşadıklarını dile getiren Prof. Dr. Boran, Türk Yurdu olan Türkistan’a maddi ve manevi sorunları olmayan ve gönülden çalışacak olan insanların gönderilmesinin önemine vurgu yaptı.