Akif’i kahreden yargılama

Mehmed Akif ile Eşref Edip tarafından 1908’de Sırat-ı Müstakim adıyla çıkarılan, 1912’den itibaren Sebilürreşad olarak yayın hayatına devam eden gazete İstiklal Marşının da ilk yayınlandığı yayın organı olmuştu. Mehmed Akif’in bütün şiirlerinin yayınlandığı ve başyazarlığını yaptığı gazete Milli Mücadele’de cephelerde dağıtılmasıyla adından söz ettirmişti. Sırat-ı Müstakim/Sebilürreşad’ın 1925’te kapatılarak sahibi Eşref Edip’in idamla yargılanması ise Mehmed Akif’i derinden yaralamıştı.

Kuruluşundan itibaren Mehmet Akif’in başyazarlığını yaptığı, İstiklal Marşı da dahil tüm şiirlerinin yayınlandığı tek gazete olan Sırat-ı Müstakim/Sebilürreşad gazetesi Milli Mücadeleye verdiği tam destekle adından söz ettirmişti. İstiklal Marşı da ilk olarak 17 Şubat 1921’de bu gazetede yayınlanmıştı.

Cumhuriyetin ilanıyla birlikte Türkiye yönünü Batı’ya dönmüştü. Ocak 1923’te İzmit’de, Şubat 1924’te de İzmir’de basınla görüşen Mustafa Kemal, basına, “cumhuriyetin etrafında çelikten bir kale” olma görevini vermişse de, İstanbul basını henüz bu talebe uymakta ağır davranmaktadır. Sebilürreşad ise Cumhuriyet’in ismine olduğu kadar muhtevasına da önem vermektedir.  Sebilürreşad’a göre, önemli olan rejimin işleyişi ve hangi değerler manzumesinden yararlanacağıdır. Sebilürreşad bu anlamda dindar cumhuriyetçi sayılabilirdi. 13 Şubat 1925’te başlayan Şeyh Said ayaklanması gerekçe yapılarak çıkarılan Takrir-i Sükun kanunu, gazeteciler için adeta kabusa dönüşecekti. Türkiye’nin yönetimi artık muhalefetsiz bir iktidarı öngörmekte, İsmet Paşa’nın ifadesiyle, “muhalefet ihtilal” olarak görülmektedir. Hükümet, Takrir-i Sükun yasasının hemen ardından toplanarak, 5 Mart 1925’te  5 gazete ve 3 dergi hakkında kapatma kararı verecektir. Bunlardan biri de Sebilürreşad’dır. 1925’in Mayıs ayında Eşref Edip gözaltına alınması 5 ay sürecek olan İstiklal Mahkemelerindeki yargılanmanın da başlangıcıdır. Suçlama ise oldukça ağırdır: Vatana İhanet.. Bu suçlama milli mücadelede büyük emeği olan Sebilürreşad’ın sahibi ve Mesul Müdürü Eşref Edip’i derinden yaralar.
Bu arada, milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy, İstiklal Marşı’nın 92. yıldönümü münasebetiyle bugün Bahçelievler’de anılacak.

BELGESELİ DE YAPILDI

Sırat-ı Müstakim/Sebilürreşad gazetesinin çarpıcı öyküsü Gazeteci-Yönetmen Muharrem Coşkun tarafından da belgesel haline getirildi. Gazetenin 1925’te Takri-i Sükun Kanunu’yla kapatılması ve sahibi Eşref Edip Fergan’ın İstiklal Mahkemeleri’nde yaklaşık 4 ay süren yargılanma süreci de belgeselde çarpıcı detaylarla anlatılıyor. ‘Yoldaki Çığır; Sebilürreşad’ belgeselinde, 1948’de yeniden yayın hayatına başlayan gazetenin, 1966 yılına kadar süren yayın hayatı da yer alıyor. Bir asra yaklaşan ömrüyle 58 yıl boyunca Sebilürreşad’ı çıkaran Eşref Edip Fergan’la ilgili pek çok bilgi de belgeselde yerini aldı. Belgeselin yönetmeni ve senaryosunu üstlenen Gazeteci Muharrem Coşkun, “Belgeselde yaklaşık 150 yıllık bir dönem ve ilk İslamcıları da irdeleniyor. Yoldaki Çığır belgeseli, Osmanlı’dan Cumhuriyete geçiş, İstiklal Mahkemeleri’nde yargılama, İslamcı düşüncenin önemli yayın organı Sırat-ı Müstakim/ Sebilürreşad’ı anlatması hasebiyle çok farklı bir yapım oldu” şeklinde konuştu.‘Yoldaki Çığır; Sebilürreşad’ belgeseline ulaşmak için Azim Dağıtım’dan bilgi alınabilir.  

0212 447 44 44-/0212 446 99 99- 0 212 446 0 446

YENİAKİT