Organ bağışı, hasta yakınlarına sorulacak

Organ bağışı kararını etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik anket, beyin ölümü tespit edilen hasta yakınlarına organ nakli koordinatörlerince bir yıl süreyle uygulanacak.

Organ bağışına karar veren hasta yakınları, anketin, ''Yakınımın organlarını bağışlıyorum, çünkü'', buna olumlu yaklaşmayanlar ise ''Yakınımın organlarını bağışlamıyorum, çünkü'' bölümünü yanıtlayacak.

Bakanlık, organ nakli koordinatörlerinden, anketin, gerçekleşen her beyin ölümü için doldurulmasını istedi.

Yanıtlanan anketler, beyin ölüm bildirim formuyla beraber Bölge Koordinasyon Merkezine iletilecek. Söz konusu merkez de bunlarıbakanlığa bildirecek.

-''Organ bağışı yetersiz''-

Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü İrfan Şencan, geri dönüşü olmayan yaşamsal organ yetmezliği ya da kaybı nedeniyle hayatı tehdit altında olanların yaşamlarının ancak organ nakliyle kurtulabileceğine dikkati çekti.

Organ nakli maliyetinin, diyaliz gibi oldukça yüklü ekonomik külfet getiren organ yetmezliği tedavi yöntemleriyle karşılaştırıldığında çok daha düşük olduğunu, ayrıca yaşam kalitesini artırdığını ve iş gücü kaybına da engel olduğunu ifade eden Şencan, bunun diğer organ yetmezliği tedavileri için de geçerli olduğunu belirtti.

Türkiye'de 20 bin dolayında kişinin organ nakli beklediğini, bu rakamın her geçen gün arttığını anlatan Şencan, 2010 yılında milyon nüfus başına düşen organ bağışı sayısının 3.6 olarak tespit edildiğini bildirdi.

Dünya genelinde organ bağışı oranlarını da değerlendiren Şencan, en yüksek bağış oranına sahip İspanya'daki oranın milyon nüfus başına 32, ABD'de 25, Fransa'da 23.8, İtalya'da 21.6 olduğuna dikkati çekti.

Şencan, şunları kaydetti:

''Bu gerçeklere bakıldığında organ bağışını ülkemizde artırma yolunda etkin çalışmaların yapılması zorunlu hale geldi. Bu çalışmaların yapılabilmesi için ise doğru verilerle doğru stratejilerin belirlenmesi gerekir. Bu bağlamda, ülkemizde organ bağışı kararını etkileyen faktörlerin öncelikle tespit edilmesi ve bu tespit doğrultusunda çalışmalara yön verilmesi planlanıyor. Ülkemizde 2012 yılı içerisinde beyin ölümü tespiti yapılan donör/donör adayı yakınlarının organ bağışını reddetmeleri veya kabul etmeleri hakkındaki kararlarınıetkileyen faktörlerin tespit edilmesi, bakanlığımızın ileri dönemdeki organ nakli alanındaki stratejilerini belirlemede önemli dayanak oluşturacaktır. Anket bu amaçla hazırlandı.''

Sağlık Bakanlığı Organ Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanı Halil Yılmaz Sur ise anketi 2012 yılı süresince organ nakli koordinatörlerinin beyin ölümü gerçekleşen hasta yakınlarına uygulayacağını belirterek, ''Anketin sonuçları, yeni uygulamalara yön vermesi açısından bizim için yol gösterici olacak'' dedi.

-Anket soruları-

Ankette beyin ölümü tespit edilen yakınının organlarını bağışlayanlara, bunun nedeni sorulacak.

Bu kişilere ''Hayat kurtarma amacı'', ''Başkalarının acılarınıdindirmek'', ''Daha önce nakil olanlardan, din adamlarının vaazlarından ya da haberlerden etkilenme'', ''Sosyal sorumluluk'', ''Yakın çevrede hasta bulunması'' ve ''Vasiyet'' gibi nedenlere hangi oranda katıldıkları sorusu yöneltilecek.

Anketle organ bağışını reddedenlerin davranışının nedeni de tespit edilmeye çalışılacak.

Bu kişilerin de ''Dini nedenler'', ''Korku duyma'', ''Organın kimlere gittiğinin bilinmemesi'', ''Devlet kontrolünde bir sistem olması'', ''Vücut bütünlüğünün bozulması'', ''Hastanın iyileşmesi için gerekenin özenin gösterilmeyeceği endişesi'', ''Kötü olaylardan etkilenme'', ''İnternetten edinilen olumsuz bilgiler'', ''Din adamlarının olumsuz vaazları'', ''Aile izninin olmaması'', ''Maddi karşılığı olmaması'' ''Yetersiz bilgi'' gibi nedenlerden ne oranda etkilendikleri, yöneltilecek sorularla tespit edilmeye çalışılacak.