Skolyozda erken teşhis

Konya Medicana Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Tunç Cevat Öğün, bu rahatsızlıkta erken tanısının büyük önem taşıdığını belirtti.

Skolyoz, omurganın ve kaburganın bir deformitesidir. Çok vakada nedeni bilinmemekle beraber genetik bir faktörün rolü olduğu düşünülmektedir.

Skolyoz yapısal olan ve yapısal olmayan diye ikiye ayrılır. Yüzde 80’i genetik nedenle oluşur. Beyin sapındaki bir fonksiyon bozukluğunun veya iç kulaktaki bir lezyonun genetik skolyozun nedeni olduğu düşünülmektedir.

KIZLARDA ERKEKLERDEN YEDİ KAT DAHA FAZLADIR.

Dr. Tunç Cevat Öğün, Tedavi gerektirecek kadar ağır eğiklikler kızlarda erkeklerden yedi kat daha fazladır. Hafif eğiklikler ise kızlarda ve erkeklerde eşit oranda görülür. Genetik skolyoz annede varsa hem erkek çocuğunda hem kız çocuğunda ortaya çıkabilmektedir. Şayet babada skolyoz varsa kızında görülme ihtimali daha yüksektir.

Anne veya babada ağır eğiklikler varsa çocuklarda da aynı derecede olacak demek değildir. Çocuklarda hafif eğiklikler olabilir veya hiç olmayabilir. 

Genetik skolyozu olan kişi çocuk sahibi olursa çocuklarının üçde birinde skolyoz olabilmektedir.

Anne ve babada skolyoz geni varsa sadece birinde skolyoz oluşmuşsa çocuklarda skolyoz riski daha fazlalaşır.

YAŞAM KALİTESİNİ DÜŞÜRÜR

Skolyoz, gelişimin en hızlı olduğu dönemler olan, yaşamın 6- 24. ay, 5-8. yaş ve 11- 14. yaşları arasında daha sık gözlenir.Öğün, Ergenlik döneminde hastalığın ilerlemesi hızlanır, omurga büyümesi durduktan sonra ise ilerleme potansiyeli azalır. Erişkinlerde 50 derecenin üzerindeki idiyopatik skolyozlularda travmaya bağlı omurlarda çökme, kayma sonucu açıda ilerleme görülebilir. 30 derecenin altındaki idiyopatik skolyozlarda eğrilik ilerleyebilirse de, daha seyrek ve daha düşük derecelidir.

SKOLYOZ, AĞRIYA NEDEN OLUR MU?

Düşük açılı skolyozda ağrı nadirdir. İleri açılı skolyozda omurilikten çıkan sinirlerin basısıyla ya da gergin kaslarda spazma bağlı ağrı olabilir. Deformite, göğüs kafesinde fonksiyonel biyomekanik sınırlama yapar. Egzersiz kapasitesinde, genel fitness durumunda, iş yapabilme potansiyelinde azalmaya neden olur. Yaşam kalitesini etkileyen bir engel sebebidir.

NASIL FARK EDİLİR?

Skolyoz en çok kozmetik bozukluğa sebep olur. Bir omuzda düşüklük, kürek kemiklerinde asimetri, kaburgalarda dönüklük sebebiyle sırtta veya göğüs ön duvarında kabarıklık şeklinde gözlenir. Sırt plilerinde asimetri, kalçalardan birinin yüksekte olması, bir dirseğin gövdeye diğerine göre daha uzakta durması ile fark edilebilir.

NASIL TANI KONUR?

Dr.Cevat Öğün, Muayenede Adams öne eğilme testi, inklinometre ile eğim açısı ölçümü yapılır, çekül ile orta hattan sapma saptanır. Radyolojik değerlendirmede, omurga grafisinde eğikliğin başladığı ve sonlandığı omurların arasındaki Cobb's açısı tanı koymada, izlemde, ilerleme ve tedaviyi sonlandırmakta kullanılır. Rotasyonu ölçmede Nash, Moe yöntemi ve ya Pedriole cetvelinden yararlanılır. Sırttaki kaburgadaki hörgücün ("hump")ölçümü, antropometrik ölçümler yapılır.

KALP VE AKCİĞER SAĞLIĞI İÇİN DE SKOLYOZ TAKİBİ ŞART

Genetik skolyozda üç tip eğiklik vardır. Bunlarda kaburgaların olduğu bölgedeki eğiklikler, bel bölgesindeki eğiklikler veya hem kaburgalarda hem belde oluşan eğikliklerdir. Skolyoz, estetik bozukluklara neden olabildiği gibi kaburga bölümündeki oluşan eğiklikler kalp ve akciğerlerin fonksiyonlarını negatif etkileyebilirler.

Beldeki eğiklikler vücudu estetik olarak çok bozmamış görünse de hamilelikte ağrılara neden olabilirler. Genel olarak skolyoz gövde kısalığı deformitesi olarak da kendini gösterebilir.

ZEKİ DURSUN-KONYA