Varisin En Büyük Düşmanları: Hareket Ve Soğuk Su

Bacaklarda kırmızıdan mora dönen damar görünümleri… Kimi zaman yumrular halinde kimi zamansa uzun şeritler halindeki varisler. İlk başta estetik bir sorun olarak görünse de varis aslında önemli bir damar hastalığı. Uzun süre ayakta durmak, hareketsiz yaşam tarzı,  aşırı kilo, gebelik, genetik yatkınlık, karın içinde basınç arttıran hastalıklar ve damar duvarı rahatsızlıkları varis oluşumuna zemin hazırlayan etkenler arasında yer alıyor.  Ayrıca sıcak havalar da toplardamarların genişlemesine neden olarak varis oluşumunu hızlandırıyor. Aile Hastanesi Bahçelievler Kalp Cerrahisi Uzmanı Yard. Doç. Dr. Mete Gürsoy, varis oluşumunun erken dönemde fark edilmesinin tedavide başarı oranını artırdığını söylüyor ve özel önerilerde bulunuyor.

Bacaklara kaçan kan varis oluşumuna neden oluyor

Varis bacaklarımızdaki kirli kanın kalbe geri dönüşünü sağlamakla görevli toplardamarlarda görülen bir rahatsızlık. Damar içinde artan kan basıncı damar duvarında genişlemeye ve kapak yapısında bozulmaya neden oluyor ve kan ayaklara doğru geri kaçıyor. Kapak yapısının fonksiyonunu kaybetmesi ve kanın geri kaçmaya başlamasıyla birlikte hastalık belirgin hale geliyor.

İlk belirtilere dikkat!

Bacaklarda ağrı, kramp, şişlik, renk değişimi gibi şikayetler varisin habercisi belirtiler arasında. Bu nedenle tüm bu belirtilerin başlangıç aşamasındayken yakalanması tedavide de büyük kolaylık sağlıyor. Varis ciddiye alınması gereken bir problem, erken aşamada önlenmezse ilerleyen aşamalarda mutlaka cerrahi müdahaleye gidilmesi gerekiyor. Özellikle varise bağlı dolaşım yetmezliği ve buna bağlı yaralar oluştuğunda tedavi güçleşiyor.

Kadınların damar yapısı varise yatkın

Kadınlarda damar duvarındaki elastik yapının erkeklerden farklı olarak genişlemeye yatkın olması, hormonal faktörlerin etkisi ve erkeklerde bacak kaslarının daha güçlü olması sebebiyle  varis oluşma ihtimali daha fazla. Ayrıca kadınlarda varis oluşumunu tetikleyen bir diğer faktör de hamilelik sırasında karın içinde artan basınç ve ana toplardamarlara gerçekleşen baskı. Günlük hayatımızda bilerek ya da bilmeyerek yaptığımız bazı yanlış davranışlar da varis oluşumuna zemin hazırlıyor. Çok uzun süre ayakta durmak ya da oturmak, spordan uzak yaşam tarzı, merdiven çıkılmaması ve kilo kontrolünün sağlanamaması varise neden olan faktörler arasında yer alıyor.

VARİS OLUŞUMUNU ENGELLEYEN 7 ÖNERİ

1-   Düzenli spor yapın; Günde 30 dakikanızı spora ayırın. Eğer ayıramıyorsanız gün içerisinde asansör yerine merdiven kullanın ve her fırsatta yürüyün. Basit bir egzersiz olmakla birlikte masanın kenarından destek alarak parmak uçları üzerinde kalkıp tekrar yere basarak  arka baldır kaslarının güçlendirilmesini sağlayabilirsiniz.  

2-   Fazla kilolarınızdan kurtulun; aşırı kilo kanın bacaklardan kalbe dönüşü önünde bir engel sayılabilir. Ayrıca toplardamarlara kilo baskısı ve fazla kilolara bağlı hareket kısıtlanması varisin en önemli sebeplerindendir.

3-   Pedal çevirin veya merdiven çıkın; Bacak damarlarındaki kanın kalbe dönüşünde en önemli unsurlardan biri kas pompası olarak tanımlanan bacak kaslarının kasılmasıyla toplardamar akımının sağlanması. Bu kasları en iyi çalıştıran hareketlerden birisi pedal çevirmek. Bisiklete binmek gibi bir şansınız yoksa yere yatıp havada da pedal çevirebilirsiniz. Step tahtası ya da merdiven basamağı  üzerinde de sıralı inip çıkma hareketleri varis hastalarında kas pompasını güçlendirip rahatlama sağlayabiliyor.

4-   Ayaklarınızı yukarı kaldırarak dinlenin; Dinlenirken ayakların kalp seviyesinden daha yukarıda olması kanın kalbe dönüşünü kolaylaştırarak toplardamar duvarındaki basıncı azaltıyor. Benzer şekilde yatağın ayakucunun yükseltilmesiyle oluşturulan hafif bir eğim venöz kan akımını rahatlatabiliyor.

5-   Belli aralıklarla soğuk su uygulayın; soğuk uygulama damar duvarında büzüşmeye sebep olarak kan akımının kalbe yönelmesini sağlar. Ayrıca damar duvarında oluşan genişlemeler üzerinde de koruyucu etki yapar.

6-   Koruyucu çorap giyin; koruyucu çoraplar bacaklara dışarıdan basınç uygulayıp kanın kalbe akımını kolaylaştırıp toplardamar içinde birikmesini önleyerek varis oluşumunu ve ilerlemesini önleyen yöntemerin başında gelir.

7-   Aşırı sıcaktan kaçının; Sıcak havalar toplardamarların genişlemesine dolayısıyla da varis oluşumuna neden olabiliyor. Bu nedenle mümkün olduğu kadar sıcak havada dışarıda kalmayın.

8-   Aşamaya göre tedavi şekli değişiyor

Varis tedavisi, kapak yetmezliğinin muayene ve doppler ultrasonografi ile saptanan aşamasına bağlı olarak gerçekleştiriliyor. Erken aşamalarda koruyucu çorap ve ilaç uygulamaları ile varise bağlı yakınmalarda gerileme sağlanabiliyor. Daha ileri aşamalarda köpük tedavisi, lazer ve radyo frekans uygulaması ile estetik amaçlı tedaviler uygulanıyor. Bu girişimlerle iyileşme sağlanamayan ileri derece hastalarda ise cerrahi uygulamak gerekiyor. Günümüzde varis tedavisinin bilimsel çalışmalara göre başarısı yüzde 90-93 arasında, tekrarlama riski ise oldukça az.