Allah’ın Rahmân ve Rahîm isimlerinin gönüllerimizdeki tecellisi olarak, merhamet; yaralı gönüllere, mahzun yüreklere dokunmak, mazlumlara, yetimlere ve ihtiyaç sahiplerine yardımcı olmak, bir nebze de olsa onlara şifa olmaktır. Merhamet, duyarsızlık yerine ‘Bana düşen nedir?’ sorusunu sorarak her canlıya iyi niyetle yaklaşmak ve onların dertleriyle dertlenmektir.

Merhamet, sadece maddi sıkıntıların giderilmesi değil, aynı zamanda kalplerin, zihinlerin ilim ve hikmetle buluşturulmasıdır. İyilikle kötülüğü birleştirip, insanlara umut sunmak ve onları sevgiyle kucaklamak merhametin gerçek anlamıdır. Allah (c.c.) bizlere merhametle yaklaşmayı, hem kendi aramızda hem de diğer tüm mahlûkatla bu merhamet duygusunu yaymayı emretmektedir.

Peygamberimizin Merhameti

Kur’an-ı Kerim’de, Allah (c.c.) şöyle buyurmuştur: "Andolsun, size kendi içinizden öyle bir Peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya düşmeniz ona çok ağır gelir. O, size çok düşkün, Mü’minlere karşı da çok şefkatli ve merhametlidir." (Tevbe, 128) Hz. Muhammed (s.a.s.), ümmetine ve özellikle çocuklara karşı merhametli bir tutum sergilemiştir. Bir defasında, sahabe ile sohbet ederken torunu Hz. Hasan’ı yanına almış, onu bağrına basıp öpmüştür. Bu durumu gören bir sahabe, “Benim on tane çocuğum var, ben onlardan hiç birini öpmedim.” demiştir. Bunun üzerine Peygamberimiz (s.a.s), "Merhamet etmeyen kimseye merhamet olunmaz." (Buhârî, Edeb, 18) buyurmuştur. Bu hadisten, merhametin sadece sözle değil, aynı zamanda eylemlerle de gösterilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Merhametle Yaşamak

Bir mümin, her şeyden önce kendisine, ailesine, çevresine ve tüm mahlûkata merhamet etmelidir. Hz. Muhammed (s.a.s), bir hadisinde: "Siz yerdekilere merhamet edin ki, göktekiler de size merhamet etsin." (Tirmizî, Birr, 16) buyurmuştur. Bu hadisi, merhamet ve şefkatin sadece insanlarla sınırlı olmadığını, tüm canlılar ve hatta doğa için de geçerli olduğunu vurgular. Bugün dünyada şiddetin, nefretten doğan bir karanlığın her tarafı sardığını görmekteyiz. İnsanlar, kin, öfke ve merhametsizlikle çevrelerine zarar vermektedir. Ancak unutulmamalıdır ki, merhamet insanlığın kurtuluşudur. Sabır ve takva ile, iman ve güzel ahlakla dolu bir yaşam, merhameti yaymanın anahtarıdır.

Merhamet, affetme ve bağışlama ile de sıkı sıkıya bağlıdır. Müslümanlar, Allah’ın (c.c.) sonsuz merhametine sığınarak, günahlarından tövbe eder ve ilâhî rahmetle arınır. Hz. Muhammed (s.a.s.)’in ümmeti olarak, bizler merhameti rehber edinmiş bir medeniyetin temsilcileriyiz. Anne babamıza karşı 'öf!' demekten, eşimize sevgiyle yaklaşmaktan, çocuklarımıza şefkatle davranmaktan, komşularımıza ve insanlara karşı iyi niyetle yaklaşmaktan sorumluyuz. İslam kardeşliğimizi merhametle pekiştirerek, birlik ve beraberliğimizi güçlendirmeliyiz.

Affetmek ve Bağışlanmak

Allah (c.c.)’ın rahmetinin gazabını geçtiğini bildiğimiz için, bağışlanmaya daha çok umut bağlamalıyız. İslam’a uygun bir hayatı yaşarken, her türlü haramdan kaçınmalı ve helaller dairesinde yaşamaya özen göstermeliyiz. İslami emirleri yerine getirirken, Allah’a güvenmeli ve her zaman merhametli olmalıyız. Kur’an-ı Kerim’de, “Kullarıma, benim çok bağışlayıcı ve pek esirgeyici olduğumu haber ver.” (Hicr, 49) ve “Benim azabımın elem verici bir azap olduğunu da bildir.” (Hicr, 50) buyurulmuştur. Müslümanlar, her günahın ardından Allah’a yönelip merhamet dileyerek, O’nun bağışlayıcı rahmetine sığınmalıdırlar.

Sonuç Olarak

Merhamet, sadece bir duygu değil, bir yaşam biçimi olmalıdır. Hem Allah’a hem de diğer insanlara karşı merhametli olmak, İslam’ın özüdür. Bizler, merhametli bir toplum oluşturmak için, gönüllerimizi ilahi rahmet ve nebevî merhametle doldurmalı, zihinlerimizi de İslam’ın öğrettikleriyle şekillendirmeliyiz. Merhamet, sadece insanları değil, tüm mahlûkatı kapsayan bir kavramdır. Eğer bizler de merhametli olursak, Allah’ın rahmeti üzerimizde olacaktır. Unutmayalım ki, "Merhamet etmeyen kimseye merhamet olunmaz."